|
از وصایاى امام کاظم «علیه السلام» به هشام: (یا هشام قِلّةُ المنطق حِکمٌ عظیمٌ. فعلیکم بالصّمت، فإنّه دَعَةٌ حسنةٌ وقلّة وزرٍ وخفّةٌ من الذّنوب. فحَصّنوا باب الحلم؛ فإنّ بابه الصّبر.)
(تحف العقول صفحه 394) اى هشام! کم‌گویى کارى حکیمانه است و بر تو باد به صمت. (صمت: سکوت در هنگامى که سخن گفتن لازم نیست.) بعضى از افراد دائماً حرف مىزنند و هر کس سخنى مىگوید دخالت مىکنند و این از رذائل اخلاقى است حتى گاهى، انسان براى حرف زدن انگیزه هم دارد، مثلاً مىخواهد اظهار فضل کند اما در همین مورد نیز خوددارى از سخن، مستحسن است. و از آنجا که همه گفتار انسان در نامه عمل او، ثبت و ضبط مىشود و چه بسا در پر گفتن، انسان دچار خلاف گویى گردد. لذا کم گویى موجب کم شدن وزر و وبال و تخفیف گناهان است. صمت، خود از حلم سر چشمه مىگیرد، حلم در مقابل خفّت است، گاهى افراد در هنگام شادى با بروز حوادث نا خوش، خود را مىبازند لکن انسان حلیم در خوشى و نا خوشى عنان خود را از کف نمىدهد. ریشه حلم نیز صبر است، صبر به معناى مقاومت و پایدارى است، چه در مقابل فشارهاى زندگى و چه در مقابل تکالیف الهى. از این روایت نکته ظریفى به دست مىآید که اخلاقیات اسلامى یک چرخه متصل به هم است و همچون دوائر متداخل هرکدام دیگرى را تکمیل مىنمایند و مجموعه آنها منظومه زیبایى در وجود انسان مىشود. (از احادیث منتخب رهبر معظم انقلاب «دام ظله» در شروع درس خارج) |
